به گزارش بیدار بورس، در تابستان قطعی برق و در زمستان قطعی گاز، چالش‌هایی که به شرکت‌های تولیدی تحمیل شده و نه‌تنها زمینه خسارت های فراوانی برای صاحبان کسب‌وکار به همراه دارد، بلکه سهامداران و بورسی‌ها را هم درگیر می‌کند.
مسئولان خشکسالی، تحریم‌ها. گرانی انرژی و ... را دلیل کمبود انرژی می‌داند و بدون آنکه به زیرساخت‌های فرسوده و عدم تأمین مالی برای بروزرسانی آنها اشاره‌ای کنند، تنها راه‌حل را خاموشی‌های مکرر صنایع می‌دانند. به نظر میرسد بورس از آن کوچه‌های راه فرار داری است که دولت در مشکلاتش تنها به آن پناه می‌آورد. در این چالش هم قرعه آسیب به نام صنایع بورسی می‌خورد.
دیواری کوتاه‌تر از بورس نبود
تعطیلی‌های مکرر و گاهی تمام وقت شرکت‌ها به خصوص تولیدکننده‌های فولاد آنها را از برنامه‌های تولید خود عقب می‌اندازد، از سوی دیگر سیمانی‌ها برای آنکه به سرنوشت فولادی‌ها دچار نشوند، مازوت می‌سوزانند که بر کیفیت و قیمت محصول تاثیر می‌گذارد. از طرف دیگر پتروشیمی‌های تولیدکننده مواد پلیمری هم از این مهلکه جان سالم به‌در نمی‌برند. درواقع قطعی حامل‌های انرژی ریسک تازه‌ای است که بر شرکت‌ها و بازار تاثیر گذاشته و زمینه افت تولید، فروش و درآمد آنها را فراهم می‌کند.
سیمان ۱۰۰ هزار تومانی در سایه خاموشی‌ها
نائب رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در اواسط فروردین ماه خبر قطعی برق واحدهای فولادی از اردیبهشت ماه را اعلام کرد. این در حالی است که قطع برق صنایع و به‌ویژه صنایع فولادی وسیمانی در سال گذشته، موجب افزایش قیمت محصولات به خصوص سیمان شد. تا جاییکه نرخ سیمان در بازار آزاد تا پاکتی ۱۱۰ هزار تومان هم رسید.
اما کمی بعد سخنگوی صنعت برق خبر را تکذیب و تاکید کرد: در تابستان ۱۴۰۱ برای صنایع به خصوص صنایع فولادی قطعی برق نداریم
پیشنهادات خلاقانه!
دولت اما بجای حل کردن چالش و انتخاب راه‌حل جایگزین، پیشنهادات خلاقانه می‌دهد. در این راستا وزیر نیرو پیشنهاد داد که این صنایع تولیدی، تعمیرات یا تعطیلات فصلی خود را به این بازه زمانی منتقل کنند.
۷ هفته بدون برق
صحبت‌ها تا جایی پیش رفت که قرار شد، در کل تابستان، هفت هفته برق شرکت‌ها به طور کامل قطع و هفت هفته هم شرکت‌ها با در اختیار داشتن ٥٠ درصد برق به فعالیت خود ادامه دهند.
کاهش ۳۰درصدی تولید فولادی‌ها
مهم‌ترین صنعتی که با قطع برق دچار آسیب مالی می‌شود، صنعت فولاد است که بخش مهمی از ارزش بازار را در اختیار دارد. هر نوع نوسان در قیمت سهام این شرکت‌ها می‌تواندبر شاخص بورس تأثیرگذار باشد. پیش بینی شده به احتمال زیاد به دلیل قطع برقی کارخانه‌ها تا ٣٠درصد از تولید خود را از دست بدهند، الیته این عدد قطعی نیست.
جمع کنید بروید سوریه
در پی این تصمیمات طی نیمه دوم سال گذشته، ۱۱۰ کارخانه فولاد در بخش خصوصی تعطیل شد، که البته با واکنش بحث برانگیز وزیر صمت همراه بود، که خطاب به مدیران کارخانه‌های تعطیل‌شده اعلام کرد: «جمع کنید، بروید سوریه». سوال اینجاست که آیا سوریه جنگ‌زده منابع کافی برای تامین برق مورد نیاز فعالان صنعت فولاد ایران را دارد؟
زمزمه تعطیلی فولاد ایران
انجمن فولاد بارها اعلام کرده که با بالابردن قیمت حامل‌های انرژی برای بخش صنعتی و به‌ویژه فولادی‌ها، تولید اصلا به‌صرفه نیست. زیرا در ایران تولیدکنندگان ناچارند از سنگ‌آهن و گاز برای تولید فولاد استفاده کنند. اما در جهان، فولاد به روش کوره بلند تولید می‌شود. یعنی می‌توان گفت که مزیت تولید فولاد در ایران وجود سنگ‌آهن و سوخت ارزان‌قیمت است. طبیعتا اگر این دو عامل حذف شوند، تولید فولاد در ایران دیگر به‌صرفه نیست.
بازهم تصمیمی عجیب از دولت
در شرایطی که فعالان صنفی و اتحادیه‌ای در حال رایزنی با دولت برای جلوگیری از تکرار این مشکلات در سال جاری بودند، دولت با وضع عوارض صادراتی فولاد محدودیت جدیدی پیش روی تولیدکنندگان و صادرکنندگان قرار داد. درواقع دولت جنگ روسیه و اوکراین را بهانه کرد تا تعرفه عوارض صادرات صنعت فولاد را تا ۲۲ درصد افزایش دهد. گرچه وزارت صمت این مصوبه را اصلاح کرد اما انتشار این خبر کافی بود تا ایران بخشی از سهم صادراتی خود را از دست دهد.
چین پشت پرده سنگ‌اندازی بر سر صنعت فولاد است؟
اخباری تایید نشده حاکی از آن است که از سال گذشته چینی‌ها سرمایه‌گذاری گسترده خود در زنجیره فولاد ایران را آغاز کرده‌اند. سوال اینجاست که آیا چینی‌ها برای فعالیت در صنایع ایران به منابعی از برق و گاز دسترسی دارند که فعالان بخش خصوصی از آن محرومند؟
سرمایه‌گذاری در کار نیست
پیشی گرفتن نرخ رشد تقاضای برق از نرخ رشد عرضه آن و از طرف دیگر نیاز به زمان زیاد و لزوم سرمایه گذاری فراوان برای توسعه ظرفیت های تولید، انتقال و توزیع از جمله مسائلی هستند که کمبود برق و بروز خاموشی را رقم می‌زنند. بطور مثال: روند ظرفیت (نامی) نیروگاه های کشور از سال ۸۹ تا ۹۹ نشان دهنده آن است که در ۱۰سال گذشته ظرفیت تولید برق کشور با شیبی ملایم افزایش یافته اما ترکیب سبد عرضه برق تغییر چندانی نداشته است.
همچنین حدود ۱۴ درصد از ظرفیت تولید برق کشور متعلق به نیروگاه های برق‌آبی است و تولید برق این نیروگاه ها متاثر از میزان بارش باران بوده که متناسب با رشد یا کاهش بارش، میزان تولید برق نیز نوسان پیدا می کند؛ در انتها نیز لازم است از طریق جایگزینی تجهیزات پربازده به جای کم بازده و نوسازی شبکه های فرسوده توزیع برق از اتلاف برق مصرف جلوگیری شود که این اقدام برای استفاده از فن آوری های مختلفی نیاز به سرمایه گذاری دارد که گویی دولت قصدی برای تعمیر و گسترش زیرساخت‌ها ندارد و به همین راه‌حل‌های کوتاه‌مدت مانند قطعی برق هرچند آسیب‌زا باشد، بسنده می‌کند.
بورس به داد بورس میرسد؟
با همه این خبرهای بد انگار بورس به کمک بورس آمده و معاون بازار برق شرکت مدیریت شبکه برق ایران در رابطه با تامین برق صنایع از بورس انرژی، گفت: صنایعی که کد بورسی گرفتند، می‌توانند بخشی از برق موردنیاز خود را در بورس و بخشی را از شرکت‌های برق منطقه‌ای تهیه کنند.
وی افزود: هیچ منع قانونی در معامله برق از بورس در زمان اوج مصرف برق وجود ندارد و صنایع می‌توانند در زمان اوج مصرف، برق خود را از بورس انرژی خریداری کنند.
با این اوصاف باید دید فروش برق در بورس می‌تواند درد قطعی برق صنایع را درمان کند یا بازهم با ریسکی دیگر روبه‌رو هستیم.
نظر شما